آمادگی کامل خط آهن ایران برای افزایش حجم مبادلات با افغانستان

به گزارش زمین دار شو، یک مقام مسئول اظهار داشت: توسعه و افزایش حجم صادرات به افغانستان و تسهیل ترانزیت بار از راه خط آهن ایران و دیگر کشورهای همسایه به افغانستان از راه مرز شمتیغ بود، اظهار امیدواری کرد.

به گزارش زمین دار شو به نقل از مهر، مرتضی جعفری، معاون تجاری و بهره برداری خط آهن جمهوری اسلامی ایران در مورد سطح کنونی همکاری ها و تبادلات ریلی بین دو کشور، و چشم انداز مهم آینده آن به شرح زیر است:
سوال: جناب آقای جعفری، شما اخیراً سفری به کابل و هرات داشتید و در این سفر با مقامات امارت اسلامی افغانستان، فعالان حوزه توسعه خط آهن بین دو کشور و همینطور تاجران دیدار و ملاقات هایی داشتید. درباب جزئیات این سفر، دستور کار و نتایج آن توضیحاتی عرضه بفرمائید.

نتایج دیدارها و مذاکرات در هرات و کابل

جعفری: بسم الله الرحمن الرحیم. هفته گذشته سفری به افغانستان داشتیم که از مرز شمتیغ وارد این کشور شدیم. در این سفر، از خط آهن داخلی افغانستان و ایستگاه روزنک بازدید کردیم و هماهنگی هایی با کنسرسیوم ریلی افغانستان انجام دادیم تا پروژه ها سریع تر پیش بروند و روند اجرایی با سرعت بیشتری صورت گیرد. پس از بازدیدهای میدانی، به شهر هرات سفر کردیم و با والی محترم هرات ملاقات داشتیم. همینطور جلساتی با اتاق صنایع و معادن و تجار هرات برگزار کردیم که نتایج مثبتی به همراه داشت. هدف اصلی از این جلسات، توسعه و افزایش حجم صادرات به افغانستان و تسهیل ترانزیت بار از راه ایران و دیگر کشورهای همسایه به افغانستان از راه مرز شمتیغ بود.
در این سفر همینطور بازدیدی از بخش سوم خط آهن خواف هرات، یعنی پس از ایستگاه روزنک به طول ۴۳ کیلومتر داشتیم که خوشبختانه پروژه پیشرفت قابل قبولی داشته است. امیدواریم که این پروژه تا شش ماه آتی تمام شود و به ایستگاه بعدی متصل شود. در جلساتی که در شهر هرات برگزار کردیم، مباحث مختلفی درباب نحوه همکاریهای بین شرکت ها، فورواردرها، تجار و دیگر نهادها عنوان شد. در این جهت اعلام آمادگی کردیم، باتوجه به حجم باری که هم اکنون نسبتاً کم است، ما می توانیم این حجم را به صورت قابل توجهی افزایش دهیم. هم اکنون، امکان جابجایی ماهانه ۱۰ هزار تن بار از راه این مسیر وجود دارد. بعنوان مثال، در دیماه گذشته، بالاترین حجم جابجایی بار به حدود ۱۰ هزار تن رسید، اما این عدد همچنان کم است و امیدواریم که با توسعه روابط و تعاملات بیشتر، بتوانیم حجم مبادلات در مرز شمتیغ را بشکل شایان توجهی افزایش دهیم.
پس از سفر به هرات، ما به کابل سفر کردیم و با وزیر محترم صنعت افغانستان، آقای عزیزی، جلسه ای برگزار کردیم. در این نشست، هماهنگی هایی درباب افزایش حجم مبادلات تجاری در مرز شمتیغ صورت پذیرفت. سپس با معاون خط آهن وزارت فواید عامه افغانستان هم جلسه ای داشتیم که در آن، مدیران راه آهن افغانستان هم حضور داشتند و هماهنگی های ضروری جهت توسعه شبکه حمل و نقل ریلی انجام شد. یکی از مهم ترین مواردی که در این نشست عنوان شد، توافق بر سر حمل و نقل بارهای ترکیه به افغانستان و بالعکس از راه شبکه ریلی ایران بود. تصمیم گرفتیم که یک تفاهم نامه سه جانبه بین کشورهای ترکیه، ایران و افغانستان تنظیم نماییم تا بارهایی که از ترکیه به افغانستان می روند، به شکل مستقیم از استانبول وارد خاک افغانستان شوند. همینطور برای بارهایی که از افغانستان بسمت ترکیه صادر می شود، هماهنگی های لازم صورت گیرد.
البته گفتنی است که این مساله نیاز به جلسات بیشتری دارد و پیگیری های لازم را دراین خصوص انجام داده ایم. امیدواریم که این جلسات در آینده ای نزدیک اجرا شود و به این توافق نائل شویم. همچنین، پیش بینی می نماییم که با تکمیل این هماهنگی ها، تبادلات تجاری بین کشورهای ایران، ترکیه و افغانستان به سطح جدیدی از توسعه برسد.
خدا را شکر می کنم که این سفر موفقیت آمیز بود. این نخستین سفری بود که توانستیم با مقامات امارت اسلامی افغانستان و مسؤلان راه آهن این کشور جلساتی برگزار نماییم. امیدواریم که نتایج مثبت این سفر در آینده به بار بنشیند و شاهد توسعه روابط تجاری و حمل و نقل ریلی بین دو کشور باشیم.

آمادگی کابل برای بهره برداری از خط خواف هرات

سوال: چند سالی از آماده شدن خط آهن خواف هرات می گذرد، حداقل تا مرز دو کشور، اما چرا این خط آهن به شکل کامل فعال نشده است؟ بخصوص در امسال، مسایل و اختلافاتی در ارتباط با کنسرسیوم و شرکت راه آهن ایران وجود داشت که منجر به تعویق در کار پروژه شد. روند ارزیابی شما از اجرای پروژه خواف هرات و تکمیل آن چیست؟
جعفری: این یک مرز جدید بین دو کشور است و راه اندازی تجارت کالا مقدمات اولیه ای داشته است. با روی کار آمدن دولت امارت اسلامی افغانستان، برخی مشکلات زیرساختی در منطقه بوجود آمده بود که خوشبختانه در این بازدیدی که داشتیم، هم کنسرسیوم و هم راه آهن افغانستان اقداماتی مؤثر و خوب در حوزه زیرساخت ها انجام داده بودند. هرچند که هنوز برخی مسایل باقیمانده که در دستور کار است تا بتوانیم آنها را رفع نماییم، اما هم اکنون، آمادگی برای بهره برداری از این خط را داریم.
ما در سال قبل مطالبی درباب نحوه اعزام بار داشتیم. خوشبختانه، این مسایل حل شده و الان آمادگی کامل وجود دارد تا تجار بتوانند بارهای خویش را از راه این خط آهن منتقل کنند. من در جلساتی که با مقامات امارت اسلامی افغانستان، والی محترم هرات و تجار داشتم، اعلام کردم که راه آهن ایران آمادگی کامل دارد تا حجم مبادلات را افزایش دهیم.
البته ما در این جلسات، فرایند انجام کار را برای تجار توضیح دادیم و مقداری ناآشنایی وجود داشت، اما آن چه اعلام کردیم این بود که می توانند با شرکت های فورواردر و حمل و نقل ریلی ایران ارتباط برقرار کنند تا بارهایی که از ایران می خواهند ببرند یا ترانزیت از ایران است را هماهنگ کنند. همینطور در خود افغانستان هم باید با کنسرسیوم ریلی هماهنگی صورت گیرد. حالا دیگر مشکلی واقعا وجود ندارد.

چگونگی روند فنی و هماهنگی استفاده از خط آهن ایران برای تاجران

سوال: روند اجرایی کار به شکل فنی به چه شکل است؟
جعفری: در هر کشوری، تعدادی فورواردر وجود دارند که مسئولیت هماهنگی حمل و نقل ریلی بین راه آهن ها را بر عهده دارند. در ایران، ما تعداد زیادی فورواردر داریم که لیست آنها در سایت راه آهن موجود است. آنهایی که متقاضی صادرات بار از ایران به افغانستان هستند، ابتدا باید با این شرکتها به عنوان فورواردرهای ایران هماهنگی های لازم را انجام دهند. سپس فورواردرهای ما هماهنگی های خویش را با کنسرسیوم انجام می دهند و بار بسمت افغانستان ارسال می شود.
این روند شامل بارهایی است که چه به شکل صادرات و چه به شکل ترانزیت از ایران به افغانستان وارد می شوند. همچنین، آن دسته از تجاری که قصد دارند بار را از افغانستان به ایران یا سایر کشورها صادر کنند، باید با کنسرسیوم ریلی افغانستان، که به عنوان فورواردر و بهره بردار خط فعالیت می کند، هماهنگی های لازم را انجام دهند. فرایند کار طبق مقررات پیش می رود و این هماهنگی ها زمان بسیار کمی می برد تا کالا به مقصد برسد.
البته یکی از دغدغه هایی که تجار و مقامات در جلسات مطرح نمودند، این بود که در گذشته زمان حمل محموله ها طولانی بوده است. ما به آنها قول و تعهد دادیم که می توانیم بارها را در کوتاهترین زمان ممکن در ایران حمل نماییم. به عنوان مثال، می توانیم محموله ها را از ایستگاه روزنک افغانستان تا رازی در کمتر از ۱۰ روز جابه جا نماییم.
جایگاه کنسرسیوم ریلی افغانستان
سوال: جایگاه کنسرسیوم در این فرایند به عنوان فورواردر تعریف شده یا نقش دیگری دارد؟
جعفری: کنسرسیوم در حقیقت بهره برداری از خط ۶۲ کیلومتری داخل افغانستان، در محدوده بین شمتیغ تا روزنک، را بر عهده دارد. علاوه بر این، بهره برداری از خود خط را هم انجام می دهد و هماهنگی های فورواردر داخل افغانستان هم با آن هاست. اما در ایران، شرکت های مختلفی در این زمینه فعال می باشند که برخی از آنها در جلسات همراه من بودند. بنابراین، تجار و صاحبان بار باید مستقیماً با این شرکتها هماهنگی کنند تا بتوانند بارهای خویش را جابه جا کنند.
در تمام کشورها، فورواردرهایی وجود دارند که این فرایند را انجام می دهند. در ایران هم ما تعداد زیادی فورواردر داریم که می توانند این هماهنگی ها را با صاحبان بار و تجار انجام دهند.
مذاکرات با طرف چینی و کریدور مهم واخان
سوال: در مورد بارهایی که از چین وارد می شود، ما نخستین قطاری را داشتیم که مستقیماً از راه خط آهن ایران و خط آهن خواف هرات به افغانستان رسید.
جعفری: بله، حدود یک ماه قبل نخستین قطار از سمت چین وارد افغانستان شد. محموله از راه دریا به بندرعباس رسید و سپس به شکل ترانزیت از ایران، از مرز شمتیغ بسمت روزنک منتقل شد. این قطار حامل ورق های فولادی بود و اولین قطار در این راه شمرده می شود.
در حال حاضر، هماهنگی هایی در حال انجام می باشد تا بتوانیم بارهای سایر کشورها را هم از همین مرز وارد نماییم، ازجمله چین، هند و دیگر کشورها. همچنین، ترکیه را هم که قبلاً اشاره کردم، در برنامه داریم.
سوال: آیا با چین توافق نامه سه جانبه ای وجود دارد؟
جعفری: خیر، ما با چین توافق نامه ای نداریم، اما این آمادگی را به طرف چینی اعلام نموده ایم که می توانیم بارهایی را که به مقصد افغانستان است، از این مرز وارد نماییم. اما در مورد ترکیه، حتما باید توافق نامه ای وجود داشته باشد، چونکه می خواهیم واگن های ترکیه مستقیماً و بدون نیاز به تغییر بوژی (ترانشیپمنت) وارد افغانستان شوند.
سوال: وضعیت همکاری با هند چگونه است؟
جعفری: مذاکراتی با هند انجام شده است، اما هنوز نتیجه قطعی وجود ندارد. بااین حال، بحث هایی مطرح شده تا بارهایی که هند به مقصد افغانستان دارد، از این مسیر وارد این کشور شود.
ظرفیت ناوگان ریلی ایران
سوال: یکی از مسایل مهم، تأمین واگن ها و لوکوموتیوهای آماده به کار در راه خواف هرات است. با افزایش تقاضا برای حمل بار، آیا در تأمین واگن و لوکوموتیو مشکلی وجود ندارد؟
جعفری: در ایران، نزدیک به ۳۱ هزار واگن باری از انواع مختلف داریم که متناسب با نوع محموله ها مورد استفاده قرار می گیرند. شرکت های حمل و نقل که مالک این واگن ها هستند، همگی اعلام آمادگی کرده اند، بدین سبب هم اکنون هیچ مشکلی در تأمین واگن وجود ندارد.
در مورد لوکوموتیو هم هماهنگی هایی با بخش خصوصی انجام شده تا لوکوموتیوهای موردنیاز را در اختیار کنسرسیوم افغانستان قرار دهد. به طورکلی، از منظر ناوگان، شامل واگن باری و لوکوموتیو، هیچ مشکلی برای جابه جایی بار بین دو کشور وجود ندارد.
از نظر زیرساختی هم وضعیت مناسبی داریم. البته برخی اقدامات تکمیلی در دست اجرا است که با اضافه شدن بخش ۴۳ کیلومتری تا ایستگاه پریان، فاصله تا شهر هرات کاهش خواهد یافت. این مساله اساسا مورد استقبال تجار قرار خواهد گرفت.
آمادگی برای حداقل انتقال ۱۰۰ هزار تن بار در ماه
سوال: هم اکنون، حجم باری که از راه خط آهن خواف هرات بین دو کشور جابه جا می شود، شما گفتید ۱۰ هزار تن در ماه است. این روند چگونه است و چشم انداز شما برای افزایش انتقالات از این مسیر چیست؟
جعفری: جابه جایی کالا از راه ریل بتازگی شروع شده و ۱۰ هزار تن در ماه رقم بسیار کمی است. ما پیش بینی می نماییم که با روند فعلی، این مقدار حداقل به ۱۰۰ هزار تن در ماه برسد. بااین حال، ظرفیتی که برای این خط درنظر گرفته شده، جابه جایی ۶ میلیون تن بار و یک میلیون مسافر در سال است. باتوجه به حجم تجارت بین دو کشور و میزان کالاهای ترانزیتی به افغانستان و همینطور صادرات از افغانستان، انتظار داریم این میزان به تدریج افزایش یابد.
سوال: وضعیت بخش مسافربری چگونه است؟
جعفری: هم اکنون، هماهنگی های ضروری جهت بخش مسافربری انجام نشده و این مساله نیازمند ایجاد برخی زیرساخت ها در مرز دو کشور است که هنوز تکمیل نشده اند. همچنین، انگار ابتدا باید قطعه بعدی این خط تکمیل شود و سپس تصمیم گیری های لازم دراین خصوص صورت گیرد.
مسیرهای ریلی آماده ایران برای اتصال به گذرگاه ها و کشورهای مختلف
سوال: مسیری که هم اکنون برای حمل کالاهای تجاری و ترانزیت به این خط آهن متصل می شود، طبق گفته شما از راه بندرعباس است. این مسیر چگونه به شبکه ریلی متصل می شود؟ همچنین، مسیر کوتاه تری که از راه بندر چابهار و زاهدان عبور می کند، برای ترانزیت کالاهای افغانستان از راه خط آهن ایران چه وضعیتی دارد؟
جعفری: هم اکنون، مسیر فعال ما مسیر بندرعباس است. اگر بخواهیم از بنادر جنوبی ایران محاسبه نماییم، بندرعباس و بندر امام خمینی (ره) به این شبکه متصل هستند و تاجران می توانند کالاهای خویش را به این بنادر منتقل کنند و از راه محور بافق به تربت حیدریه، خواف و سپس شمتیغ ارسال نمایند.
اما خط آهن چابهار هنوز به صورت کامل تکمیل نشده و بخشی از آن درحال ساخت است. امیدواریم که در آینده نزدیک، با اتصال چابهار به شبکه ریلی، تاجران بتوانند از این بندر هم برای حمل محموله های خود به افغانستان و بالعکس بهره گیرند.
همچنین، ما به تجار توضیح دادیم که مرز ریلی سرخس و اینچه برون هم فعال است. این مسیر از ترکمنستان وارد ایران می شود و امکان حمل بار به کشورهای مستقل مشترک المنافع (CIS) و روسیه را فراهم می آورد. این مسیر یکی از گزینه های مهم تجار برای واردات و صادرات کالا است.
در ارتباط با ترکیه، ما ایستگاه رازی را داریم که مسیر اتصال ریلی ایران به ترکیه و اروپا است.
در مورد عراق، ما هم اکنون تا نقطه صفر مرزی شلمچه اتصال ریلی داریم. البته یک فاصله ۳۰ کیلومتری در این راه وجود دارد که هنوز تکمیل نشده، اما این پروژه در دستور کار است. هم اکنون، تجار می توانند محموله های خویش را تا مرز ارسال کرده و از آنجا به شکل ترکیبی (ریلی و جاده ای) حمل کنند.
در رابطه با آذربایجان، خط آهن ایران تا رشت و بندر کاسپین امتداد دارد. درصورتی که تجار بخواهند به شکل تلفیقی از این مسیر استفاده کنند، می توانند از راه آذربایجان بارهای خویش را وارد یا صادر کنند.
همچنین، در بنادر شمالی ایران، بندر امیرآباد و بندر کاسپین در دریای خزر قرار دارند که تاجران افغانستان می توانند از این بنادر برای حمل کالاهای خود به کشورهای CIS و روسیه بهره گیرند.
زمان تکمیل خط آهن چابهار زاهدان
سوال: باتوجه به تأکیدی که اینروزها بیشتر روی بندر چابهار وجود دارد، قطعه باقیمانده از خط آهن چابهار زاهدان چه زمانی تکمیل می شود؟ و بعد از آن، این مسیر بسمت زاهدان ادامه پیدا می کند، یا امکان اتصال آن بسمت خواف هم وجود دارد؟
جعفری: آن چه که هم اکنون در دستور کار است، اینست که امیدواریم تا بیشتر از یک سال دیگر این خط آهن به چابهار متصل شود. این مسیر از چابهار به زاهدان می رسد و از آنجا از راه بافت به تربت حیدریه متصل می شود. اما قطعه بعدی پروژه، یعنی مسیر زاهدان به ایستگاه "یونسی"، در برنامه قرار دارد، ولی هنوز اجرای آن آغاز نشده است.
زمینه های اتصال ریلی افغانستان با آسیای مرکزی و چین
سوال: هم اکنون، شاهد علاقمندی کشورهای آسیای مرکزی، بخصوص ازبکستان، برای توسعه شبکه ریلی خود در خاک افغانستان و اتصال آن به کشورهای دیگر، همچون ایران، هستیم. طرح های بزرگی مانند "ترانس افغان" دراین خصوص مطرح شده اند و درحال اجرا هستند تا این کشورها از راه افغانستان مستقیماً به ایران متصل شوند. همچنین، طرح دیگری برای اتصال چین به ایران از راه افغانستان وجود دارد. دراین خصوص چه مذاکراتی انجام شده و چه چشم اندازی برای آن درنظر دارید؟
جعفری: مذاکراتی در این خصوص انجام شده است، اما بیشتر مباحث ما در حوزه اتصال ریلی چین به افغانستان بوده که حدودا همه بر این نظر توافق دارند که بهترین مسیر، مسیر واخان است. این مسیر بدون این که کشور دیگری در آن دخیل باشد، می تواند مستقیماً چین را به افغانستان و ایران متصل کند. نظر ما هم همین بوده است. امیدواریم که با همکاری افغانستان، ایران و چین، بتوانیم این کریدور را که یکی از مهم ترین مسیرهای ترانزیتی است، راه اندازی نماییم. البته، گزینه های دیگری از راه تاجیکستان و ازبکستان هم مطرح گردیده است، اما نکته مهم اینست که بتوانیم چین را به افغانستان متصل نماییم تا افغانستان بتواند بیشترین بهره را از این مسیر ترانزیتی ببرد. در این صورت، بارهایی که از چین بسمت غرب و اروپا حرکت می کنند، می توانند از راه افغانستان عبور کنند.
سوال: پاکستان هم در تلاش است تا چین و همینطور کشورهای آسیای مرکزی را از راه افغانستان به خود متصل کند. دراین خصوص چه مذاکراتی انجام شده است؟
جعفری: مذاکراتی که ما داشتیم، بیشتر بر راه اندازی مسیر واخان از سمت چین متمرکز بوده است.
سوال: نظر چینی ها در این خصوص چیست؟
جعفری: من خیلی در جریان جزئیات مذاکرات نیستم، اما تلاش ما اینست که این پروژه به عاقبت برسد.

1403/11/19

12:06:49

0.0 / 5

223

تگهای خبر: بهره برداری , ترانزیت , جاده , حمل و نقل

این پست زمین دار شو را می پسندید؟

(0)

تازه ترین مطالب مرتبط

نظرات بینندگان در مورد این مطلب

نظر شما در مورد این مطلب

نام:

ایمیل:

نظر:

سوال:

= ۱ بعلاوه ۳